Kategoriazeszycie 2-2024, publikacja

Projektowanie jakości oleju konopnego – wytyczne do zarządzania procesem produkcji olejów niszowych

P

mgr inż. Kamil CZWARTKOWSKI – Katedra Agroinżynierii i Analizy Jakości, Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu, ul. Komandorska 118/120, 53-345 Wrocław, Polska; e-mail: kamil.czwartkowski@ue.wroc.pl

Otrzymano 21.03.2024. Przyjęto 11.04.2024

Abstrakt

Cel: W Unii Europejskiej nie istnieją regulacje prawne dotyczące produkcji olejów niszowych. Dlatego podjęto się wyznaczenia ram koncepcyjnych w obszarze, w którym takie regulacje mogłyby powstać. Celem niniejszego artykułu jest wybór czynników determinujących jakość oleju niszowego na przykładzie oleju konopnego poprzez porównanie jego walorów organoleptycznych oraz zaprojektowanie modelowego wariantu oleju konopnego.
Projekt badania/metodyka badawcza/koncepcja: Do realizacji przyjętego celu publikacji wykorzystano metodę ankiety bezpośredniej w grupie 63 konsumentów deklarujących regularne spożywanie olejów niszowych. Kwestionariusz ankiety składał się z czterech sekcji: dane demograficzne konsumentów, kluczowe czynniki wpływające na decyzje zakupowe, ocena organoleptyczna i ocena wpływu metod produkcji na decyzje zakupowe.
Wyniki/wnioski: Oleje niszowe powinny być produkowane metodą tłoczenia niskotemperaturowego, która w opinii konsumentów odzwierciedla wysoką jakość produktu oraz zaspokaja ich oczekiwania. Zastosowanie innej metody produkcji jest zasadne jedynie w przypadku surowców, które nie nadają się do tłoczenia.
Ograniczenia: Głównym ograniczeniem przeprowadzonego badania było pozyskanie respondentów jedynie z obszaru województwa dolnośląskiego.
Zastosowanie praktyczne: Opracowane wytyczne pozwalają na opracowanie krytycznych czynników produkcji olejów niszowych oraz dostarczają producentom wiedzy o tym, które cechy olejów niszowych wpływają na ich atrakcyjność w oczach konsumentów. Oryginalność/wartość poznawcza: Dotychczas w literaturze nie odnaleziono publikacji, w których porównane zostały oleje pozyskane z jednolitego surowca, przy pomocy różnych metod produkcji oraz ocenione przez konsumentów. Ponadto rozwijający się rynek olejów niszowych w Polsce wymaga stałego dostarczania wiedzy zarówno producentom, jak i konsumentom na temat cech produktów, na które powinni zwracać szczególną uwagę.

Słowa kluczowe

zarządzanie procesem produkcji, konsumpcja olejów niszowych, preferencje konsumentów, ocena organoleptyczna, projektowanie produktu

Rachunek kosztów jakości w przedsiębiorstwie usługowym. Studium przypadku

R

dr Wojciech SADKOWSKI – Uniwersytet Jagielloński, Wydział Zarządzania i Komunikacji Społecznej, Instytut Ekonomii, Finansów i Zarządzania, ulica Prof. S. Łojasiewicza 4,
pokój: 2.378, 30-348 Kraków, Polska; e-mail: wojciech.sadkowski@uj.edu.pl

Otrzymano 15.03.2024. Przyjęto 28.03.2024

Abstrakt

Cel: Identyfikacja i analiza poziomu oraz struktury kosztów jakości w wybranym przedsiębiorstwie usługowym. Główny problem badawczy dotyczy wykorzystania rachunku kosztów jakości jako narzędzia do pomiaru kosztów jakości w organizacjach usługowych.
Projekt badania/metodyka badawcza/koncepcja: Zastosowano podejście triangulacyjne do badań. W pracy wykorzystano studium przypadku, analizę dokumentacji, analizę wskaźnikową, a także procedurę modelu rachunku kosztów jakości.
Wyniki/wnioski: Największy udział w strukturze kosztów jakości badanego przedsiębiorstwa usługowego stanowią koszty zgodności, z dominującymi kosztami profilaktyki (ok. 81%). Odnotowano bardzo niewielki udział kosztów niezgodności w analizowanej jednostce.
Ograniczenia: Rachunek kosztów jakości jest narzędziem fakultatywnym, podobnie jak pozostałe narzędzia rachunkowości zarządczej, a więc jego wdrożenie może być utrudnione zwłaszcza dla organizacji, które nie prowadzą pełnej księgowości i nie posiadają certyfikowanych systemów zarządzania.
Zastosowanie praktyczne: Przyjęta procedura szacowania kosztów jakości i ich rachunek mogą być punktem odniesienia do podobnych analiz dla dowolnej organizacji usługowej.
Oryginalność/wartość poznawcza: Autorskie podejście do liczenia kosztów jakości zastosowane w artykule stanowi nowoczesne rozwiązanie dla przedsiębiorstw usługowych. Porządkuje procedury obliczeniowe i pozwala na ich implementację dla dowolnej organizacji usługowej.

Słowa kluczowe

analiza wskaźnikowa, koszty jakości, przedsiębiorstwo usługowe, rachunek kosztów jakości

Model Pomorskiej Nagrody Jakości w świetle wyników badań opinii stron zainteresowanych

M

mgr Anna WENDT – Wydział Zarządzania i Ekonomii, Politechnika Gdańska, ul. Gabriela Narutowicza 11/12, 80-233 Gdańsk, Polska; e-mail: anna.wendt@zie.pg.edu.pl
dr hab. inż. Piotr GRUDOWSKI – Prof. PG, Wydział Zarządzania i Ekonomii, Politechnika Gdańska, ul. Gabriela Narutowicza 11/12, 80-233 Gdańsk, Polska; e-mail: piotr.grudowski@pg.edu.pl

Otrzymano 12.12.2023. Przyjęto 15.04.2024

Abstrakt

Cel: Prezentacja oryginalnego modelu wykorzystywanego do oceny/samooceny organizacji w regionalnym konkursie o Pomorską Nagrodę Jakości na podstawie oceny dotychczasowych doświadczeń oraz badania opinii i potrzeb głównych interesariuszy tej inicjatywy. Podstawowym założeniem przy opracowaniu tego modelu jest jego dostosowanie do współczesnych trendów dotyczących doskonałości organizacyjnej oraz upowszechnienie jego stosowania jako obiektywnej podstawy ewaluacji skuteczności i efektywności organizacji prywatnych i publicznych.
Projekt badania/metodyka badawcza/koncepcja: Na podstawie integracyjnego przeglądu literatury określono cel opracowania. Dla osiągnięcia tego celu przeprowadzono badania empiryczne, które wykorzystują studium przypadku (case study) konkursów o Pomorską Nagrodę Jakości. W tym kontekście zastosowano metody badań jakościowych, takie jak: ustrukturyzowane wywiady bezpośrednie, analizę materiałów źródłowych oraz obserwacje uczestniczące.
Wyniki/wnioski: Uczestnicy konkursów pozytywnie ocenili proces organizacji konkursu. Dostrzegali jednak problemy związane z wykorzystaniem arkusza samooceny. Były to m.in. zbyt duża pracochłonność związana z wypełnianiem arkusza przez uczestników konkursu oraz niezrozumienie zawartych w nim stwierdzeń i pojęć. Uwagi te potwierdzili także organizatorzy konkursu. W związku z aktualizacją Modelu EFQM, na którego założeniach i zasadach opierały się stosowane dotąd kryteria konkursowe, postanowiono uaktualnić Model Pomorskiej Nagrody Jakości. W tym celu wykorzystano Model EFQM w wersji z roku 2020, aktualną wersję modelu CAF oraz wnioski z przeprowadzonych przez autorów badań jakościowych. Opracowano nową wersję kwestionariusza samooceny oraz dostosowano skalę ocen i punktację stanowiącą podstawę określenia wyników w konkursach.
Ograniczenia: W opracowaniu odniesiono się do wyników badań dotyczących wybranej celowo, jednej inicjatywy konkursowej w Polsce. Ocenę stanu rozpatrywanego zagadnienia ogranicza mała liczba publikacji naukowych dotyczących regionalnych konkursów opartych na modelach doskonałości organizacyjnej.
Zastosowanie praktyczne: Opracowany w roku 2023 model oceny w ramach Pomorskiej Nagrody Jakości może być stosowany jako podstawa rozwoju systemu zarządzania organizacją. Ankieta samooceny jest narzędziem doskonalenia obejmującym wiele obszarów działalności organizacji. Sam udział w konkursie jest poświadczeniem wysokiego poziomu świadomości projakościowej organizacji oraz sprzyjać może wymianie dobrych praktyk na szczeblu regionalnym oraz krajowym i międzynarodowym.
Oryginalność/wartość poznawcza: Zaproponowano oryginalny model oceny/samooceny możliwy do wykorzystania w ramach konkursu o Pomorską Nagrodę Jakości. Model ten może znaleźć potencjalne zastosowanie w innych konkursach o nagrody dla organizacji stosujących zasady doskonałości organizacyjnej, zarówno w kraju, jak i za granicą. Warto zwrócić uwagę na potrzebę upowszechnienia holistycznej idei doskonałości organizacyjnej na szczeblu regionalnym, co sprzyjać będzie rosnącej świadomości dotyczącej koncepcji zrównoważonego rozwoju. Zagadnienie to praktycznie nie występuje jako przedmiot badań w literaturze światowej.

Słowa kluczowe

doskonałość organizacyjna, Model Doskonałości Europejskiej Fundacji Zarządzania Jakością (EFQM), Pomorska Nagroda Jakości, konkursy jakości, samoocena