Kategoriazeszycie 2-2025, publikacja

mgr Robert WILGOCKI – Uniwersytet Kaliski im. Prezydenta Stanisława Wojciechowskiego, ul. Nowy Świat 4, 62- 800 Kalisz, Polska, e-mail: robert.wilgocki@gmail.com

Otrzymano 7.04.2025. Przyjęto 18.04.2025

Abstrakt

Cel: Celem artykułu jest analiza wpływu cyfryzacji, automatyzacji i sztucznej inteligencji (AI) na rozwój i skuteczność wdrażania Lean Management we współczesnych organizacjach przemysłowych, ze szczególnym uwzględnieniem koncepcji Lean 4.0, Lean 5.0, Kaizen 4.0 oraz Green Lean.
Projekt badania/metodyka badawcza/koncepcja: Zastosowano podejście mieszane (mixed-methods). Badanie ilościowe przeprowadzono za pomocą ankiety internetowej wśród 12 menedżerów firm branży elektronicznej w Polsce, natomiast część jakościową oparto na 6 pogłębionych wywiadach eksperckich. Analizowano poziom wdrożenia narzędzi Lean i technologii cyfrowych (BI, AI, IoT), poziom kompetencji cyfrowych oraz bariery transformacyjne. Zastosowano statystykę opisową, test korelacji Pearsona oraz analizę treści.
Wyniki/wnioski: Badania potwierdzają rosnącą rolę narzędzi cyfrowych w środowisku Lean. Skuteczność wdrożeń Lean oceniono średnio na 3,7/5. Tylko 32% respondentów zadeklarowało wysoki poziom kompetencji cyfrowych. Najczęściej wskazywane bariery to: brak kompetencji, wysokie koszty oraz trudności integracyjne. Eksperci podkreślili konieczność zmiany kultury organizacyjnej i roli liderów jako mentorów transformacji. Lean 5.0 uznano za przyszłościowe podejście integrujące technologię z wartościami humanistycznymi.
Ograniczenia: Ograniczeniem badania jest mała liczebność próby (n=12), co ogranicza możliwość uogólnienia wyników. Mimo to ekspercki charakter respondentów i triangulacja metodologiczna (ankieta + wywiady) wzmacniają wartość poznawczą wyników.
Zastosowanie praktyczne: Wyniki dostarczają praktycznych wskazówek dla liderów i menedżerów wdrażających Lean w organizacjach cyfrowych i hybrydowych. Artykuł zawiera rekomendacje dotyczące rozwoju kompetencji cyfrowych, wdrażania narzędzi BI i AI, integracji ESG z Lean oraz transformacji stylu przywództwa.
Oryginalność/wartość poznawcza: Oryginalność pracy polega na połączeniu analizy teoretycznej z badaniem empirycznym dotyczącym Lean 5.0 w kontekście Przemysłu 5.0. Artykuł wnosi nową wartość w zakresie zrozumienia relacji między technologią a kulturą organizacyjną oraz identyfikuje warunki niezbędne do skutecznej cyfryzacji Lean Management.

Słowa kluczowe

Lean Management, Lean 4.0 & 5.0, Kaizen 4.0, AI, Green Lean

dr inż. Anna MAZUR – prof. PP, Politechnika Poznańska, plac Marii Skłodowskiej-Curie 5, 60-965 Poznań, Polska, e-mail: anna.mazur@put.poznan.pl
inż. Mikołaj KURZAWSKI – Politechnika Poznańska, plac Marii Skłodowskiej-Curie 5, 60-965 Poznań, Polska, e-mail: mikolaj.kurzawski@student.put.poznan.pl
inż. Grzegorz KOŁPOWSKI – prof. PP, Politechnika Poznańska, plac Marii Skłodowskiej-Curie 5, 60-965 Poznań, Polska, e-mail: grzegorz.kolpowski@student.put.poznan.pl

Otrzymano 1.04.2025. Przyjęto 16.04.2025

Abstrakt

Cel: Identyfikacja źródeł marnotrawstwa oraz ocena ich wpływu na efektywność procesów produkcyjnych w przedsiębiorstwie produkcyjnym. Przedstawienie propozycji rozwiązań eliminujących zidentyfikowane źródła marnotrawstwa w procesach produkcyjnych.
Projekt badania/metodyka badawcza/koncepcja: Analiza literatury oraz innych dostępnych źródeł naukowych koncentrujących się na temacie usprawniania procesów i eliminacji marnotrawstwa. Dobór i zastosowanie odpowiednich narzędzi i metod potrzebnych do eliminacji zidentyfikowanego marnotrawstwa oraz do oceny ich wpływu na efektywność procesów produkcyjnych, tj.: obserwacja, wywiad, arkusz kontrolny, diagram procesu, analiza 5 Why oraz chronometraż.
Wyniki/wnioski: Przedsiębiorstwo jest zmuszone reagować na dynamiczne zmiany zachodzące w otoczeniu. Jedną z metod poprawy konkurencyjności, obniżania kosztów produkcji, przy jednoczesnym utrzymaniu oczekiwanego poziomu jakości produkowanych wyrobów, jest eliminacja marnotrawstwa, bardzo mocno osadzona w filozofii Lean. Warto być świadomym, że małe rozwiązania, jak na przykład zmiany organizacji pracy w kontroli jakości, poprawiają warunki pracy i efektywność pracy. Pracownicy również odczuwają poprawę komfortu pracy, co przekłada się na większą motywację do wykonywanej pracy.
Ograniczenia: Zastosowano jedynie wybrane metody identyfikacji marnotrawstwa oraz zidentyfikowano źródła marnotrawstwa jedynie w niektórych obszarach funkcjonowania przedsiębiorstwa. W przypadku przyszłych badań rekomendowane byłoby zastosowanie innych metod, które mogłyby okazać się skuteczniejsze w przypadku niektórych procesów.
Zastosowanie praktyczne: Wyniki oraz wnioski z przeprowadzonych badań stanowią potwierdzenie skuteczności zaproponowanych rozwiązań. Ponadto umożliwiają badanemu przedsiębiorstwu ich pilotażowe wprowadzenie jako gotowych usprawnień procesów produkcyjnych.
Oryginalność/wartość poznawcza: Metody eliminacji marnotrawstwa, zaproponowane przez autorów, bazują na znanych wcześniej rozwiązaniach. Jednakże zostały one rozwinięte i dostosowane do problemów wykrytych podczas kompleksowej analizy procesów w badanym przedsiębiorstwie.

Słowa kluczowe

marnotrawstwo, zarządzanie jakością, lean management

prof. dr hab. inż. Zbigniew KŁOS – Politechnika Poznańska, Wydział Inżynierii Lądowej i Transportu, ul. Piotrowo 3, 60-695 Poznań, Polska, e-mail: zbigniew.klos@put.poznan.pl
dr hab. Jacek KŁOS – Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Chemii, ul. Uniwersytetu Poznańskiego 8, 61-614 Poznań, Polska, e-mail: jacek.klos@amu.edu.pl

Otrzymano 26.03.2025. Przyjęto 7.04.2025

Abstrakt

Cel: Głównym celem jest wskazanie istotnej roli Pani Profesor Elżbiety Skrzypek w rozwoju i przekazie informacji dotyczących problematyki zorientowanego projakościowo zarządzania wiedzą i kapitałem intelektualnym poprzez zaprezentowanie cyklu tekstów wygłoszonych i zamieszczonych w materiałach konferencji na temat TQM, zorganizowanych przez Politechnikę Poznańską.
Projekt badania/metodyka badawcza/koncepcja: Wspomniane wyżej działanie ma swoje źródło w zauważalnym w otoczeniu biznesowym przewartościowaniu z tzw. „starej gospodarki” na zorientowaną na wykorzystanie wiedzy i kapitału intelektualnego „nową gospodarkę” oraz w potrzebie przekazu na ten temat.
Wyniki/wnioski: Analiza dostępnych materiałów publikacyjnych wskazuje na wiodącą rolę Pani Profesor Elżbiety Skrzypek w zorientowanym projakościowo kompleksowym rozwoju i popularyzacji problematyki zarządzania wiedzą i kapitałem intelektualnym w Polsce.
Ograniczenia: W tej jubileuszowej publikacji, będącej wyrazem uznania roli Pani Profesor w rozwoju omawianej problematyki, analizę zagadnienia ograniczono do spójnego cyklu publikacji Pani Profesor w materiałach konferencji na temat TQM, zorganizowanych przez Politechnikę Poznańską.
Zastosowanie praktyczne: Podjęta w artykule problematyka jest praktycznym wyrazem doceniania twórczej działalności naukowej Pani Profesor Elżbiety Skrzypek w 50-lecie tejże działalności i ma charakter przeglądowy.
Oryginalność/wartość poznawcza: Do analizy dokonanej w tym artykule wybrano trudno dziś dostępny cykl szeregu artykułów, ściśle tematycznie powiązanych, autorstwa Pani Profesor Elżbiety Skrzypek.

SŁowa kluczowe

Profesor Elżbieta Skrzypek, jakość, wiedza, kapitał intelektualny, zarządzanie, cykl publikacji