prof. dr hab. Elżbieta SKRZYPEK – Wydział Ekonomiczny UMCS Lublin, Katedra Kapitału Intelektualnego i Jakości, Pl. M. Curie-Skłodowskiej 5, 20-031 Lublin, Polska; e-mail: elzbieta.skrzypek@poczta.umsc.lublin.pl
dr hab. Adam SKRZYPEK – Katedra Zarządzania Przedsiębiorstwem, Instytut Dziennikarstwa i Zarządzania, Wydział Nauk Społecznych, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Al. Racławickie 14, 20-950 Lublin, Polska; e-mail: adam.skrzypek@kul.pl
Otrzymano 27.07.2023. Przyjęto 7.08.2023
Streszczenie
Cel: W warunkach czwartej rewolucji przemysłowej zachodzi wiele zmian, z którymi muszą zmierzyć się organizacje. Powstaje konieczność przystosowania się do funkcjonowania w nowych warunkach przy jednoczesnym akceptowaniu rozwiązań, które sprawdzone zostały w praktycznej działalności. W warunkach przemysłu 4.0 zmiany dotykają także rozwiązań w sferze jakości. Celem artykułu jest pokazanie uwarunkowań powstania jakości 4.0, jej rozumienia i konsekwencji. Ponadto przedstawienie wpływu przemysłu 4.0 na doskonalenie jakości 4.0. Problemy te pokazane zostały w odniesieniu do opublikowanych wyników badań wybranych autorów oraz badań własnych. Ważnym celem jest także odniesienie się do społeczeństwa 5.0 i jakości 5.0.
Projekt badania/metodyka badawcza/koncepcja: W artykule dokonano przeglądu prac poświęconych problematyce jakości 4.0, przedstawiono wybrane wyniki badań oraz wyniki badań własnych uzyskane na podstawie autorskiej ankiety skierowanej do 300 polskich przedsiębiorstw posiadających wdrożony SZJ.
Wyniki/wnioski: Uzyskane wyniki, wsparte badaniami literaturowymi i ankietowymi, wskazują na rozwój pojęcia jakość 4.0, trudności w jej postrzeganiu i wdrażaniu zarządzania jakością 4.0. Oznacza to konieczność doskonalenia kompetencji, większego nacisku na szkolenia i zmiany świadomości projakościowej.
Ponadto konieczne są dalsze badania naukowe i wdrożenia praktycznych rozwiązań służących doskonaleniu zarządzania jakością 4.0 i 5.0. Niezbędna jest kontynuacja konferencji naukowych umożliwiających wymianę wiedzy między nauką i praktyką.
Ograniczenia: Badaniami objęto 300 przedsiębiorstw zorientowanych projakościowo w Polsce, jednak wiele z nich nie wzięło udziału w badaniach lub udzieliło niekompletnych informacji. Istnieje zatem potrzeba kontynuowania badań i rozszerzenia ich także na firmy nieposiadające wdrożonego SZJ.
Zastosowanie praktyczne: Przedstawione wyniki wskazują na kierunki badań, które powinny być podjęte, by wyjaśniać, zachęcać i wskazywać sposoby wdrażania rozwiązań, jakie niesie ze sobą rewolucja 4.0, oraz pokazywać sposoby przezwyciężania pojawiających się problemów. Konieczna jest w tym względzie wymiana wiedzy i doświadczeń pomiędzy nauką i praktyką.
Oryginalność/wartość poznawcza: Wskazano na możliwe podejścia do jakości 4.0, uzasadniono potrzebę wzajemnego oddziaływania przemysłu 4.0 i jakości 4.0, wskazano na możliwości, jakie posiada przemysł 4.0 w procesie doskonalenia zarzadzania jakością 4.0, przedstawiono przesłanki przemawiające za rozwojem jakości 5.0 w warunkach społeczeństwa 5.0.
Słowa kluczowe
jakość 4.0, jakość 5.0, przemysł 4.0, społeczeństwo 4.0 i 5.0