dr Mariusz CHMIELEWSKI – Uniwersytet Gdański, Wydział Zarządzania, Katedra Strategicznego Rozwoju, Zakład Zrównoważonego Rozwoju i Nauk o Jakości, 81-824 Sopot, ul. Armii Krajowej 101, Polska; e-mail: mariusz.chmielewski@ug.edu.pl
dr inż. Ewa MALINOWSKA – Uniwersytet Gdański, Wydział Zarządzania, Katedra Strategicznego Rozwoju, Zakład Zrównoważonego Rozwoju i Nauk o Jakości, 81-824 Sopot, ul. Armii Krajowej 101, Polska; e-mail: ewa.malinowska@ug.edu.pl
dr Renata PŁOSKA – Uniwersytet Gdański, Wydział Zarządzania, Katedra Strategicznego Rozwoju, Zakład Zrównoważonego Rozwoju i Nauk o Jakości, 81-824 Sopot, ul. Armii Krajowej 101, Polska; e-mail: renata.ploska@ug.edu.pl
dr Małgorzata SZYMAŃSKA-BRAŁKOWSKA – Uniwersytet Gdański, Wydział Zarządzania, Katedra Strategicznego Rozwoju, Zakład Zrównoważonego Rozwoju i Nauk o Jakości, 81-824 Sopot, ul. Armii Krajowej 101, Polska; e-mail: m.bralkowska@ug.edu.pl
Otrzymano 3.07.2023. Przyjęto 31.07.2023
Streszczenie
Cel: Celem głównym artykułu była próba określenia, w jakim zakresie dostawcy wybranych grup produktów spożywczych, dostępnych w sieciach handlowych Biedronka i Lidl, wykorzystują nieobligatoryjne etykiety związane ze zrównoważonym rozwojem. Celem dodatkowym była próba ustalenia, czy dobór tego rodzaju oznakowania jest różny w przypadku różnych grup produktów spożywczych.
Projekt badania/metodyka badawcza/koncepcja: Badanie polegało na analizie oznakowania dotyczącego zrównoważonego rozwoju na opakowaniach wybranych produktów spożywczych, dostępnych w wybranych placówkach sieci handlowych Lidl i Biedronka, zlokalizowanych w Trójmieście. Przeprowadzone badanie miało charakter jakościowy, wykorzystano w nim metodę obserwacji nieuczestniczącej, ukrytej, metodę analizy komparatywnej, a także metodę syntezy i wnioskowania logicznego. Badanie ma charakter pilotażowy i będzie podstawą do dalszych badań uszczegóławiających.
Wyniki/wnioski: Oferenci produktów spożywczych z poddanych badaniu kategorii w niewystarczającym zakresie wykorzystują oznakowanie z zakresu zrównoważonego rozwoju. W przypadku etykiet związanych z ekologią dominują te odnoszące się do możliwości recyklingu opakowań, zidentyfikowano też relatywnie dużo oznaczeń dotyczących aspektów jakościowych i miejsca pochodzenia produktów, natomiast na badanych opakowaniach prawie nie występują etykiety społeczne. Zaobserwowano dużą różnorodność nieobligatoryjnych oznaczeń na opakowaniach, co przyczyniło się do swobodnej ich klasyfikacji, która jest jedynie propozycją autorów. Marki własne badanych sieci handlowych przodują w wyraźnym informowaniu klienta o pochodzeniu produktu, sposobie segregacji zużytych opakowań i gwarantowanej, przez własne standardy, jakości. Największa różnorodność oznaczeń charakteryzowała opakowania produktów mleczarskich.
Ograniczenia: Do badania wybrano jedynie cztery grupy produktów spożywczych, w ich ramach natomiast – wybrane kategorie produktów. W ramach tych grup dokonano obserwacji opakowań produktów, które w trakcie badań (28-29 czerwca 2023 roku) były dostępne w miejscach obserwacji. Badanie przeprowadzone zostało w placówkach należących do dwóch najpopularniejszych w Polsce dyskontów spożywczych, zlokalizowanych w Trójmieście.
Zastosowanie praktyczne: Wyniki badania mogą stanowić punkt wyjścia do głębszej oceny stopnia wykorzystania etykietowania zrównoważonego w procesie komunikacji między producentami i dystrybutorami produktów spożywczych a konsumentami. Wykorzystując wyniki badań, dostawcy mogą zaplanować swoje przyszłe działania, których celem byłoby lepsze zrozumienie przez klientów działalności związanej ze zrównoważonym rozwojem.
Oryginalność/wartość poznawcza: Wyniki badań, zaprezentowane w opracowaniu, pozwalają na wstępne określenie zakresu wykorzystania oznakowania związanego ze zrównoważonym rozwojem na opakowaniach wybranych produktów spożywczych, dostępnych w dwóch dyskontowych sieciach handlowych.
Słowa kluczowe
oznakowanie produktu, etykiety ekologiczne, etykiety społeczne, etykiety jakościowe, etykiety zrównoważone, produkty spożywcze, zrównoważony rozwój