dr inż. Piotr Jacek BIAŁOWĄS – Katedra Ekonomiki i Organizacji Przedsiębiorstwa, Wydział Zarządzania, Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu, ul. Komandorska 118/120, 53-345 Wrocław, Polska; e-mail: Piotr.Bialowas@ue.wroc.pl
dr Magdalena Kinga STAWICKA – Katedra Makroekonomii, Wydział Ekonomii i Finansów, Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu, ul. Komandorska 118/120, 53-345 Wrocław, Polska;
e-mail: Magdalena.Stawicka@ue.wroc.pl
Otrzymano 14.11.2023. Przyjęto 13.12.2023
Abstrakt
Cel: Analiza przebiegu wydzielenia procesów non-core (aktywów medycznych) w ramach jednego z największych polskich holdingów energetycznych notowanych na giełdzie papierów wartościowych w Warszawie. Próba ukazania relacji pomiędzy modelem przekształceń a wartością organizacji wydzielanej, jak również wartością podmiotu, z którego procesy są wydzielane. Badania zostały przeprowadzone w związku z występowaniem znaczącej liczby procesów restrukturyzacji przedsiębiorstw z wykorzystaniem koncepcji outsourcingu w praktyce gospodarczej w ostatnich dekadach. Koncepcja outsourcingu jest powszechnie stosowana w warunkach polskich od wielu dekad, jednak jej ocena efektywności w literaturze przedmiotu wydaje się być opisana wyłącznie w jednym aspekcie. Skłoniło to autorów do próby rozszerzenia aspektów oceny tej koncepcji, biorąc pod uwagę analizę jakościową. Większość publikacji wskazuje na przydatność stosowania outsourcingu, a ocena przekształceń jest pokazywana jednoaspektowo. Zbyt mało miejsca poświęca się na ocenę efektów stosowania koncepcji w dłuższym horyzoncie czasu, również z punktu widzenia jakości świadczenia usług. Nie występują także w literaturze przedmiotu
szczegółowe opisy wpływu koncepcji na wartość organizacji.
Projekt badania/metodyka badawcza/koncepcja: Badania jakościowe (case study) oraz studium literatury z uwzględnieniem metody indukcyjnej.
Wyniki/wnioski: Głównym wnioskiem, jaki wynika z badań, jest pokazanie możliwości wpływu na wartość transakcji i wartość spółek w zależności od przyjętych szczegółowych modeli wydzielenia. Innymi słowy, procesy tego typu wydają się sterowalne w zakresie uzyskanych efektów w zakresie generowania wartości w zależności od tego, jakie założenia przyjmie spółka wydzielająca procesy. Stoi to w pewnej sprzeczności z zasadą bezwzględnego wpływania na maksymalizację wartości w spółkach kapitałowych i w pewnym sensie na maksymalizację wartości świadczonych usług.
Ograniczenia: Badanie dotyczyło dużego, ale tylko jednego przedsiębiorstwa sektora energetycznego. Zakres realizacji projektu był bardzo duży, ale dla potrzeb uniwersalizacji modelu należałoby zwiększyć liczbę analizowanych organizacji.
Zastosowanie praktyczne: Wydaje się, że analiza ma dużą wartość poznawczą i pomimo że wnioski i próba sformułowania modelu zależności pochodzą z analizy jednego podmiotu, może być brana pod uwagę przez większość organizacji realizujących tego typu projekty w praktyce.
Oryginalność/wartość poznawcza: Pokazane zależności w ramach modelu wydzielenia wydają się oryginalne i mają zastosowanie zarówno w teorii, jak i w praktyce gospodarczej. Dalsze analizy w kontekście teorii kosztów transakcyjnych mogą ułatwić uniwersalizację wyników badań, a zwiększenie próby badawczej o kilka przedsiębiorstw ułatwi sformułowanie modelu zmian, który może prowadzić do optymalizacji tego typu działań w praktyce i wnieść istotny wkład do teorii organizacji i zarządzania.
Słowa kluczowe
reorganizacja procesów, optymalizacja struktur organizacyjnych, outsourcing, koszty transakcyjne
